Theo Liên hiệp quốc, Việt Nam là một trong 10 nước chịu tác động mạnh nhất của biến đổi khí hậu toàn cầu, nên hạn hán, bão lụt sẽ ngày càng mạnh lên.

Cũng theo tài liệu của Viện Khoa học thủy lợi công bố tháng 10/2016, thì hiện tượng El Nino năm 2014-2016 ở Việt Nam được ghi nhận là dài nhất và có cường độ mạnh, có tác động nghiêm trọng tại vùng Nam Trung bộ và Tây Nguyên. Trên nhiều lưu vực sông khô cạn trơ đáy, đồng ruộng nứt nẻ, cây cối chết khô, con người và gia súc không có nước uống.

Để phòng chống lũ lụt trong mùa mưa và chống hạn trong mùa khô các năm tới, theo ý kiến của TS Chu Phượng Chí – Hội Thủy lợi Việt Nam cho biết, cần tiến hành cải tạo, sửa chữa, nâng cao các công trình thủy lợi đã có như Tây Nguyên có 1200 hồ, 970 đập, 130 trạm bơm; Làm hồ, ao giữ nước ở đồng bằng Nam Trung bộ; Nhanh chóng và mạnh mẽ chuyển đổi cơ cấu cây trồng, chỉ làm 2 hoặc 3 vụ lúa ở những nơi có điều kiện về nguồn nước. Còn những nơi không chắc chắn chỉ làm một vụ lúa và một vụ màu với loại trồng được chịu hạn. Đối với cây công nghiệp cần ứng dụng kỹ thuật tưới tiêu tiết kiệm nước.

TS Chí cũng cho biết thêm, trong những năm tới đây, cần có chính sách đầu tư cho thủy lợi, ngoài vốn Nhà nước cần thu hút vốn xã hội hóa để xây dựng hạ tầng thủy lợi; Tổ chức quản lý và khai thác tài nguyên nước cần tập trung về một đầu mối từ Trung ương đến địa phương.

Theo ý kiến của KS Vũ Ngọc Trân – Viện Địa chất, Nước và Môi trường cho rằng, do đặc điểm của vùng là kéo dài phương kinh tuyến, địa hình bị chia cắt mạnh nên đã tạo ra ảnh hưởng trực tiếp của các chế độ gió mùa, gây ra sự phân bố không đồng đều về tài nguyên theo thời gian và không gian. Hàng năm, lượng nước tập trung trong 3-4 tháng mùa mưa chiếm tới 70-75%, chỉ riêng một tháng cao điểm trong mùa mưa có thể chiếm tới 30%. Trong khi mùa khô, lượng nước chỉ chiếm 25-30%. Đó chính là một trong những nguyên nhân của các hiện tượng lũ, úng, lụt và các đợt hạn hán. Ngoài ra, còn ảnh hưởng của biến đổi khí hậu và các hiện tượng thời tiết xấu. Chính những điều trên, trước hết cần phải củng cố, bổ sung mạng lưới điều tra quan trắc tài nguyên nước, bao gồm cả nước mặt và nước dưới đất, hình thành mạng lưới quan trắc điều tra tài nguyên nước của vùng nằm trong hệ thống quan trắc thống nhất trong phạm vi cả nước, tiến hành kiểm kê đánh giá tài nguyên nước trong các lưu vực sông và trên toàn vùng.

Tại hội thảo, các đại biểu cũng đưa ra rất nhiều ý kiến như khai thác sử dụng nước hợp lý, phục vụ đa mục tiêu, thống nhất theo lưu vực sông và hệ thống công trình thủy lợi, không chia cắt theo địa giới hành chính. Khai thác  sử dụng đi đôi với bảo vệ, chống suy thoái, cạn kiệt nguồn nước, tái tạo nguồn nước bằng biện pháp công trình và phi công trình. Chú ý đến bảo vệ môi trường nước, đặc biệt môi trường nước trong hệ thống công trình thủy lợi.

Quản lý, khai thác sử dụng và phát triển nguồn nước đảm bảo các yêu cầu trước mắt và không mâu thuẫn với nhu cầu phát triển trong tương lại, thích ứng và giảm thiểu các tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu và nước biển dâng.

TS Chu Phượng Chí – Hội Thủy lợi Việt Nam trình bày tại hội thảo